– Obecnie na Ukrainie rosyjscy oprawcy w sposób identyczny mordują ludność ukraińską, tak jak to czyniono z polską inteligencją w 1940 roku w Katyniu, Charkowie, Miednoje. Wiążą z tyłu ręce, kneblują usta, strzelają w tył głowy. Sowiecki, a dziś rosyjski, sposób mordowania nie zmienił się – mówił Piotr Horsztyński, major Straży Granicznej w Dniu Pamięci Ofiar Zbrodni Katyńskiej.
W Sokółce uroczystość odbyła się wczoraj, 13 kwietnia. Zaczęła się mszą św. w kolegiacie św. Antoniego Padewskiego w Sokółce. Po mszy wierni procesją przeszli na cmentarz parafialny.
– Do dziś ustalona jest lista ponad 36 osób pochodzących z sokółszczyzny zamordowanych w Katyniu, w Miednoje, Kuropatach. Istnieje jeszcze lista białoruska, do tej pory skrywana przez tamtejsze władze, na której również widnieje kilka tysięcy nazwisk – kontynuował wypowiedź major.
Na sokólskiej liście zamordowanych są między innymi: Józef Marcinkiewicz porucznik, znany matematyk z Cimoszki, kierownicy szkół podstawowych: w Sokółce porucznik Roman Pawłowski, w Krynkach porucznik Franciszek Petelczyc, w Szudziałowie porucznik Tadeusz Borzuchowski, oraz właściciel majątku w Łosośnie, mjr Stanisław Bilmin.
– Wśród mordowanej inteligencji znaleźli się również księża. Byli to kapelani, kapłani, którzy nieśli to, co jest najważniejsze dla człowieka zniewolonego, nie tylko modlitwę ale i ukojenie dla duszy. Dzięki nim, żołnierze mogli się wyspowiadać, przyjąć potajemnie najświętszy sakrament – mówił Krzysztof Promiński, ułan Sokólskiego Pododdziału Kawalerii im. 10 Pułku Ułanów Litewskich.
W 1940 r. sowieckie władze podjęły decyzję o likwidacji obozów jenieckich w Kozielsku, Starobielsku i Ostaszkowie. W wyniku ludobójstwa dokonanego wówczas przez funkcjonariuszy NKWD zginęło blisko 22 tys. obywateli II Rzeczypospolitej.
13 kwietnia to Dzień Pamięci Ofiar Zbrodni Katyńskiej. Został ustanowiony uchwałą Sejmu RP w 2007 r. Przypada w rocznicę opublikowania przez Niemców w 1943 r. informacji o odkryciu w ZSRR masowych grobów oficerów Wojska Polskiego zamordowanych przez sowieckie organy bezpieczeństwa – NKWD w 1940 r.
We wczorajszych uroczystościach udział brali: Krzysztof Krasiński, Przewodniczący Rady Powiatu Sokólskiego, Tomasz Tolko, Dyrektor Wydziału Organizacyjnego Starostwa Powiatowego w Sokółce, Daniel Supronik, Dyrektor Wydziału Finansowego Starostwa Powiatowego w Sokółce, Anetta Zubrzycka, Dyrektor Zespołu Szkół w Sokółce, Dariusz Żołądkowski, Dyrektor Zespołu Szkół Rolniczych w Sokółce oraz Zbigniew Dębko, Dyrektor Wydziału Promocji Starostwa Powiatowego w Sokółce.
Opr. Elżbieta Rapiej
Lista osób pomordowanych związanych z sokółszczyzną:
1. Stanisław Bielski, ur. 1903 r. w Morgach koło Suchowoli – inżynier, porucznik 81 Pułku Piechoty (zamordowany w Katyniu) 2. Tadeusz Borzuchowski, ur. 1904 r. w Czernicach (przemyskie) – porucznik 7 Pułku Piechoty Legionów, kierownik szkoły w Szudziałowie (Katyń) 3. Józef Marcinkiewicz, ur. 1910 r. w Cimoszce pod Janowem – porucznik 41 Pułku Piechoty, wybitny matematyk (Charków) 4. Jan Musiał, ur. 1899 r., nauczyciel w Chodorówce Nowej – porucznik 71 Pułku Piechoty (Charków) 5. Roman Pawłowski, ur.1897 r., kierownik szkoły w Sokółce, podporucznik 76 Pułku Piechoty (Charków)6. Franciszek Petelczyc, ur. 1897 r., kierownik szkoły w Krynkach – oficer rezerwy (ZSRS) 7. Stefan Tarasiewicz-Tarasiuk, ur. 1893 r., lekarz internista pracujący w Sokółce, porucznik (Charków) 8. Jerzy Terlecki, ur. 1910 r., lekarz w Sokółce, lekarz, porucznik 80 Pułku Piechoty, zamordowany w 1940 (Charków)9. Stanisław Bilmin, ur. 1894 r., Chodorówka, mjr inżynier (Katyń) 10. Zygmunt Bujnowski, ur. 1905 r., Jasionówka, porucznik inżynier, 81 Pułk Piechoty (Katyń) 11. Edward Kułak, ur. 1916 Osmołowszczyzna, posterunkowy Policji Państwowej (Miednoje) 12. Władysław Kułak, ur. okolice Dąbrowy – plut. rez. (ZSRS) 13. Władysław Markowski, ur. 1907 w Dąbrowie – post Policji Państwowej (Miednoje) 14. Władysław Orzeszko, ur. 1895 w Łozowie – mjr 77 Pułku Piechoty (Katyń) 15. Stefan Mazurkiewicz, ur.1907 r. w Lublinie, nauczyciel, kpr. podch. (Charków) 16. Antoni Faściszewski, ur.1898 r., st. wach. żandarmerii w Sokółce (ZSRS) 17. Eugeniusz Rokicki, ur.1907 r., nauczyciel w Nowym Dworze, ppor (Katyń) 18. Andrzej Murmyło, ur. 1890 r. policjant w Sokółce (ZSRS) 19. Adam Klejman ur. 1895 r., przodownik PP w Sokółce (Miednoje) 20. Kazimierz Gajlewicz, ur.1907 r., Nowodziel, podporucznik 81 Pułku Piechoty (Charków) 21. Władysław Puszko, ur. 1901 r. w Sokółce, przodownik PP (ZSRS) 22. Józef Daszuta, ur. 1902 r. w Sokółce 23. Ryszard Daszuta 24. Stanisław Deputat, ur. 1900 r., rolnik 25. Antoni Dziedzicki 26. Eugeniusz Mieczysław Geniusz, ur. 1902 r., wójt gminy Odelsk 27. Henryk Janczaruk, ur. 1902 r. w Sidrze 28. Kazimierz Komar, burmistrz Sokółki 29. Józef Sztygiel, ur. 1894 r., sołtys 30. Stanisław Białous, ur. 1908 r. w Kantorówce, policjant, posterunkowy, jeniec z Ostaszkowa 31. Wincenty Białomyzy, ur. 1887 r. w Sokółce, policjant 32. Roman Ryszard Barczyc, ur. 1912 r. w Olkuszu, policjant z Szudziałowa, zaginiony w 1939 r. 33. Michał Grynczel, ur. 1984 r. w Sokółce, właściciel drukarni „Polonia” w Białymstoku, zaginiony w 1940 r. 34. Antoni Gabiniewicz z Bogusz, uczestnik wojny polsko-bolszewckiej, był policjantem 35. Emilian Czajkowski, ur. 1889 r. w Kuryłach, policjant, zaginiony w 1940 r.
