Sokólszczyzna znajduje na wysokości 115 do 243 metrów nad poziomem morza. Przez jej falistą powierzchnię przechodzi  wododział Niemna i Wisły. W gminach takich jak Dąbrowa, Suchowola, Janów i Korycin widać wznoszące się pasmo wyżyn, który tworzy pofałdowany płaskowyż ze stożkowatymi pagórkami,  urozmaiconymi licznymi głazami. Najbardziej kamienisty jest zachodni  kawałek pasma  (granice Dąbrowy i Suchowoli). W okolicach takich miejscowości jak Bagny, Grodzisk, Jałówka,  Majewo można zobaczyć pola z głazami narzutowymi. Największymi wzniesieniami w tej części powiatu są wzgórza między Jałówką a Kopciówką (do 228 metrów), wzniesienia blisko Polłmina (również 228 metrów) i Sodowlańskie Góry (207 – 2014 metrów). Także środkowa część powiatu posiada liczne pagórki (Makowlańskie Góry sięgają nawet 205 metrów nad poziom morza).Najwyższą wyżyną jest północno-wschodnia część powiatu.

Najbardziej urozmaicona terenowo jest wschodnia część powiatu, granicząca z powiatem grodzieńskim. Nietupa, Usarka, Odła i Indurka spływają z wysokości 200 metrów n.p.m.  W gminie odelskiej są pozbawione odpływu zbiorniki, które się napełniają, ale również szybko wysychają przez podłoże, które nie może utrzymać wody.

Również gmina Kuźnica jest wzniesiona. Do najwyższych punktów należą wzniesienia w okolicy Podlipek (243 metry), obok wsi Kuścińcy (238 metrów). Północna część powiatu posiada silne spadki, nadając okolicom charakteru górzystego.

W powiecie nie ma równin zupełnych. Najbliżej do równin jest południowej części Suchowoli i gminie dąbrowskiej.

Gleby powiatu Sokólskiego w przeważającej części są krzemianowe, o dużym zróżnicowaniu  (piaski, bielice trzech typów, najliczniejsze szczerki) Wschodnia część powiatu posiada gleby uboższe. Podglebie jest najczęściej żwirem, a warstwa urodzajna jest cienka. Najgorszymi glebami są te występujące w gminie Szudziałowo. Najlepsze gleby to te występujące na zachodzie: korycińskie, janowskie, dąbrowskie, suchowolskie (przeważa podglebie gliniaste).