Dziś w Dąbrowie Białostockiej odbyły się uroczystości upamiętniające 85. rocznicę powstania Polskiego Państwa Podziemnego. Obchody rozpoczęła msza święta w intencji Ojczyzny i tych, którzy oddali życie walcząc o jej wolność. Przewodniczył jej abp Sławoj Leszek Głódź. Po nabożeństwie przedstawiciele władz państwowych i samorządowych, kombatanci, duchowni, przedstawiciele służb mundurowych, mieszkańcy oraz młodzież zgromadzili się przy pomniku Żołnierzy Armii Krajowej, przy dąbrowskim kościele. W wydarzeniu udział wzięli wicestarosta Łukasz Owsiejko oraz wiceprzewodniczący rady powiatu Krzysztof Pawłowski.
Przy dźwiękach hymnu Rzeczypospolitej Polskiej uroczyście podniesiono flagę państwową na maszt. Następnie odbyły się przemówienia okolicznościowe, w trakcie których przypomniano o ogromnym poświęceniu polskich bohaterów walczących w szeregach Polskiego Państwa Podziemnego.
– Kiedy mówimy o Polskim Państwie Podziemnym, musimy pamiętać o trzech ważnych datach: 1939 rok – powstanie organizacji, 1942 rok – przemianowanie Związku Walki Zbrojnej na Armię Krajową oraz lipiec 1945 roku, kiedy ogłoszono testament Polski Walczącej. To właśnie dzięki tym wydarzeniom Podziemne Państwo Polskie trwało tak długo – powiedział Marek Jedynak, dyrektor Instytutu pamięci Narodowej w Białymstoku.
Również na terenie Sokólszczyzny rozpoczęły swoją działalność tajne organizacje niepodległościowe. Jedną z pierwszych była Polska Organizacja Wojskowa utworzona przez przedwojennego podoficera Żukiewicza. Na jej czele stanął Aleksander Szyszko. Już wiosną 1940 roku organizacja ta została rozbita przez NKWD, a większość jej członków aresztowano. Również w 1940 roku ginie Stefan Doliński pseudonim „ Tytus” uważany za pierwszego komendanta Związku Walki Zbrojnej. Taki sam los spotkał kolejnego komendanta Kazimierza Zimocha – aresztowanego w 1941 roku. Struktury obwodowe polskiego państwa podziemnego udało się odbudować dopiero podczas okupacji niemieckiej. Dziś przypominamy tych, którzy pomimo utraty niepodległości walczyli zarówno z okupantem sowieckim jak i niemieckim. Wspominamy postaci komendantów Związku Walki Zbrojnej i Armii Krajowej: Witalisa Brzeskiego pseudonim „Socha”, Józefa Kłopotowskiego pseudonim „Róg” i Franciszka Potyrałę pseudonim „Oracz”.
– Nie możemy też zapomnieć o Walerianie Sutule pseudonim „Grom”, dowódcy placówki w Dąbrowie Grodzieńskiej oraz o jego podwładnych. Pamiętamy również o nauczycielach z naszego powiatu, którzy z narażeniem życia prowadzili Tajne Nauczanie oraz o kobietach z Wojskowej Służby Kobiet – powiedział wicestarosta sokólski Łukasz Owsiejko.
Podkreślił, że dzisiejsza uroczystość jest oddaniem im wszystkim hołdu i podziękowaniem za ich poświęcenie i przykład patriotyzmu, który przekazywali kolejnym pokoleniom.
– Składamy cześć tym, którzy dla Polski ryzykowali życie i przelali za nią swoją krew. Chwała Bohaterom! – zakończył wicestarosta.
Krzysztof Pawłowski, wiceprzewodniczący Rady Powiatu Sokólskiego zwrócił uwagę na to, że jako wspólnota, której Ojczyzną jest Polska, mamy obowiązek troszczyć się o naszą historię, pamiętać o korzeniach i przekazywać to dziedzictwo przyszłym pokoleniom.
– Z doświadczeń przeszłości czerpiemy siłę i wiarę, że w trudnych momentach nie należy się poddawać. Musimy odkrywać w sobie zdolności, które pozwolą nam przetrwać te wyzwania i kontynuować budowanie wspólnego dobra, jakim jest nasz kraj. To właśnie daje nam pewność, że jako naród przetrwamy – podkreślił Pawłowski..
Kulminacyjnym punktem uroczystości było odsłonięcie i poświęcenie odrestaurowanego pomnika Żołnierzy Armii Krajowej, którego renowację wykonało Oddziałowe Biuro Upamiętnienia Walk i Męczeństwa IPN w Białymstoku. Pomnik ten symbolizuje pamięć i wdzięczność za poświęcenie polskich żołnierzy w walce o wolność. Artur Gajlewicz, burmistrz Dąbrowy Białostockiej, wyraził wdzięczność wszystkim, którzy przyczynili się do odnowienia pomnika.
– Jest czas na wszystko, ale najważniejszy jest czas pokoju. Pokój i wolność muszą być pielęgnowane, i nie powinniśmy się bać mówić o ich wartości. Dziękuję, że w tak licznym gronie możemy dziś oddać hołd zasłużonym żołnierzom Armii Krajowej – dodał burmistrz.
Radości z odnowienia pomnika nie krył również ks. Andrzej Horaczy, proboszcz parafii pw. św. Stanisława Biskupa i Męczennika w Dąbrowie Białostockiej.
– Cieszę się, że pomnik przy naszym kościele został odrestaurowany dzięki staraniom Instytutu Pamięci Narodowej. Będzie on przypominał kolejnym pokoleniom naszych parafian i mieszkańców Dąbrowy o bohaterstwie żołnierzy AK, którzy oddali życie za naszą ojczyznę – powiedział proboszcz.
Podczas uroczystości odbył się Apel Pamięci, po którym oddano salwę honorową. Delegacje złożyły kwiaty pod pomnikiem, oddając hołd poległym bohaterom. Obchody uświetniła obecność wojskowej asysty honorowej z 18. Białostockiego Pułku Rozpoznawczego im. gen. bryg. Nikodema Sulika. Wydarzeniu towarzyszyła wystawa plenerowa przygotowana przez Oddziałowe Biuro Upamiętnienia Walk i Męczeństwa IPN w Białymstoku.
Sylwia Matuk, fot. Jarosław Stasiulewicz
