– Moja mama wyjechała na Syberię jako dwudziestoletnia dziewczyna, razem ze swoją matką i jej siostrą. Było to 20 czerwca 1941 r. Rozpoczął się wówczas najgorszy okres w ich życiu. Mama pracowała ponad ludzkie siły, aby wszystkie trzy mogły przetrwać i nie umrzeć z głodu. Z pomocą Bożą im się to udało – wspomina nie kryjąc wzruszenia Gertruda Kudaszewicz, córka Emilii Czepiel, wywiezionej w 1941 r. na Sybir.
W 81. rocznicę czwartej wywózki na Syberię delegacja ze Starostwa Powiatowego w Sokółce, w osobach Krzysztofa Krasińskiego, Przewodniczącego Rady Powiatu, Krzysztofa Pawłowskiego, Radnego Powiatu Sokólskiego i Zbigniewa Dębko, Dyrektora Wydziału Promocji w Starostwie Powiatowym w Sokółce oraz uczniowie klas mundurowych z Liceum Ogólnokształcącego im. M. Kopernika w Sokółce z nauczycielką Patrycją Woronowicz złożyli wieńce i zapalili znicze pod pomnikami w Sokółce i Kuźnicy. W wydarzeniu uczestniczyli również harcerze, rodziny katyńskie i sybirackie.
– Przebywaliśmy tam pięć lat. Dokładnie 81 lat temu wywieziono mnie, moją mamę i dwóch braci na nieludzką ziemię. Rok wcześniej zabrano mojego ojca. Na Syberię zsyłano za to, że ludzie byli wzorowymi Polakami, a mój tata był wzorowym sołtysem. Sowieci aresztowali go we wrześniu 1939 roku i wtedy zginął bez śladu. Do tej pory nie wiadomo, gdzie znajdują się jego szczątki- opowiada Genowefa Freling, 93-letnia Sybiraczka.
Krzysztof Pawłowski, Radny Powiatu Sokólskiego zaznaczył, że z całej gminy Kuźnica, w trakcie czwartej wywózki, zesłano na Sybir kilkanaście rodzin. Byli to samorządowcy, nauczyciele, rolnicy wraz z rodzinami. Podróż do miejsca ich wieloletniej udręki trwała miesiąc. Część z nich z powodu głodu i wycieńczenia tej drogi nie przetrwała. Również później, nieustające poczucie głodu zmieniało ludzi nie tylko fizycznie, ale także psychicznie.
– W dzisiejszych, spokojnych czasach trudno sobie wyobrazić piekło, przez jakie przechodziły starsze pokolenia. Dlatego ważne jest, by pamiętać o historii i mówić o niej głośno – podkreślił Krzysztof Pawłowski, Radny Powiatu Sokólskiego.
Sylwia Matuk
fot. Piotr Białomyzy
